Adres
Bandijk 25
7396 NB Terwolde
Eigenaar
Waterschap Vallei en Veluwe
Stichtingsjaar
1917
Status
Niet werkend
Functie
Poldergemaal
Bemalinggebied
Onbekend
lozend op
IJssel
Totaal capaciteit
0 m³/minuut
Ontwerper
Van Hasselt & De Koning
Monumentenstatus
Geen
OORSPRONKELIJKE INSTALLATIE
Motor
Stoom
Pomp
Centrifugaalpomp
HUIDIGE INSTALLATIEMotor
Geen
Pomp
Geen
Capaciteit
0 m³/minuut
Opvoerhoogte
--
Het stoomgemaal bij het Blokhuis in Terwolde werd in 1917-1918 in opdracht van het polderdistrict Veluwe gebouwd naar ontwerp van ingenieursbureau Van Hasselt en De Koning. Het gemaal was uitgerust met een centrifugaalpomp met dubbele aanzuiging van N.V. Deventer IJzergieterij en Machinefabrieken, voorheen J.L. Nering en Bögel en co. Deze loosde via betonnen persbuizen en werd aangedreven door een 275 pk sterke horizontale gelijkstroom-stoommachine van onbekend fabricaat, met twee stoomketels. Onder het gemaal waren er twee met schuiven afsluitbare kokers voor lozing van water onder vrij verval. Het gemaal was opgezet conform de gangbare typologie voor middelgrote stoomgemalen, met twee geschakelde éénlaagse bouwvolumes met rechthoekige plattegrond onder een open zoldering met zadeldak. Het machinehuis bevatte de centrifugaalpomp en de stoommachine en was met de nok evenwijdig aan de dijk gelegen. Het ketelhuis lag iets terug ten opzichte van de gevel van het machinehuis, met de nok haaks op de dijk. De schoorsteen bevond zich centraal achter het ketelhuis.
Al snel na de opening bleek dat het gemaal ernstige gebreken vertoonde, vooral als gevolg van een ondeugdelijke betonnen persleiding. Uiteindelijk werd deze in 1927 vervangen door een gietijzeren leiding. Na de Tweede Wereldoorlog werden door het Technisch Adviesbureau van de Unie van Waterschapsbonden plannen opgesteld voor de verbetering van de waterhuishouding in het polderdistrict. Voortvloeiend uit dit plan werd in 1950-1951 ter vervanging van het stoomgemaal bij het Blokhuis het nieuwe gemaal Mr. A.C. Baron van der Feltz gesticht. Het nieuwe gemaal kwam even ten zuiden van het oude gemaal te staan. De installaties werden daarna uit het oude stoomgemaal verwijderd en het werd verbouwd tot machinistenwoning. Anno 2023 wordt gewerkt aan een herbestemming tot bedrijfsgebouw voor een ciderperserij.
