Adres
Kom Lekdijk 38
4128 BV Lexmond
Eigenaar
Particulier
Stichtingsjaar
1883
Status
Niet werkend
Functie
Poldergemaal
Bemalinggebied
Polder De Eendracht
lozend op
Lek
Totaal capaciteit
0 m³/minuut
Ontwerper
P.A. Korevaar
Monumentenstatus
Gemeente
OORSPRONKELIJKE INSTALLATIE
Motor
Stoom
Pomp
Scheprad
HUIDIGE INSTALLATIEMotor
Geen
Pomp
Geen
Capaciteit
0 m³/minuut
Opvoerhoogte
--
De uit 1767 daterende polder De Eendracht in de plaatsen Vianen en Lexmond vormt een inpoldering van een langgerekt buitendijks gebied langs de Lek. De waterhuishouding werd aanvankelijk met behulp van sluizen gereguleerd, maar na diverse overstromingen en lang wikken en wegen werd door het polderbestuur in 1883 besloten tot de stichting van een stoomgemaal, naar ontwerp van de Delftse ingenieur P.A. Korevaar. Het begin 1884 opgeleverde gemaal was uitegrust met een 17 pk sterke horizontale stoommachine van Isselburger Hutte AG, die via een tandwieloverbrenging een scheprad met een diameter van 6,2 meter en een breedte van 0,5 meter aandreef. Onder het ketelhuis was tevens een spuikoker opgenomen waarmee bij gunstige buitenwaterstanden ook onder vrij verval kon worden geloosd op de Lek. Aan het gemaal werd pas in 1901 een kolenloods toegevoegd.
Nadat het Stoomwezen vanaf de jaren '20 al waarschuwde dat de stoomketel van het gemaal zou kunnen worden afgekeurd, werd de stoominstallatie in 1931 vervangen door een 30 pk sterke elektromotor van EMF Dordt. De plaatsing daarvan was mogelijk geworden doordat Lexmond in 1928 aangesloten werd op het elektriciteitsnet van Dordrecht. De schoorsteen en kolenloods werden daarna gesloopt. Eind jaren '50 werd het gemaal overbodig door de steeds betere regulering van de rivierwaterstanden. Het gemaal werd uiteindelijk in 1958 buiten bedrijf gesteld, waarna de installatie werd verwijderd. Het gebouw is echter tot op de dag van vandaag behouden gebleven en wordt gebruikt als stal.
