Stichting en installaties
Het gemaal (van)Timmer werd in 1922 gesticht door de Polder Giessen-Nieuwkerk en is genoemd naar de eerste/toenmalige machinist, tevens bewoner van de bijbehorende dienstwoning. Het staat op de fundamenten van de vroegere Pauwtjesmolen. De installatie bestaat uit een smeedijzeren scheprad met houten schoepen, gemaakt door Penn & Bauduin te Dordrecht. Het scheprad is eerder in een andere bemalingsinstallatie gebruikt, niet bekend is waar. De aandrijving vindt plaats, via een Jaffa tandwieloverbrenging, door een elektromotor met een vermogen van 30 kW. met de typeaanduiding D 1000/40, waarschijnlijk van Duits fabrikaat. De leverancier van de motor is wel bekend: de firma Heringa & Wuthrich uit Haarlem. De installatie is in werkende staat en wordt zo nu en dan als reserve bemaling ingezet.
Situatie en ensemble
Het gemaal ligt aan de Buitenvliet en bemaalt de polder Hardinxveld deel Noord, lozing vindt plaats op de Wijde Giessen. De waterloop van de Pauwtjesmolen is hergebruikt voor het gemaal. De instroomopening is daarbij vernieuwd, waarbij de jaartalsteen 1766 is teruggeplaatst. Kroosverwijdering geschiedt nog handmatig. De uitlaatgoot is afgedekt met een houten vlonder. Langs het gemaal loopt de reeds eerder aangelegde spoorlijn Dordrecht-Gorinchem. Naast het gemaal staat een geprefabriceerd vijzelgemaal, dat sinds 1981 de hoofdbemaling heeft overgenomen.
Gebouw
Het gemaal is in één bouwvolume met de dienstwoning ontworpen. De machinekamer is zowel van buitenaf als direct vanuit het woonhuis bereikbaar. Het gemaal is gebouwd volgens een traditioneel ontwerp met een rechthoekige plattegrond. Aan de korte zuidelijke gevel is een uitbouw waarin zich het scheprad bevindt. Deze ruimte is via een dubbele deur van buitenaf bereikbaar. Het gebouw is opgetrokken met in kruisverband gemetselde rode baksteen. Het schilddak heeft gietijzeren goten en is gedekt met rode verbeterde Hollandse pannen. Aan de oostzijde bevindt zich een kleine gemetselde uitbouw met een zadeldak van blauwe pannen, dat met een klein gemetseld portaaltje met plat dak verbonden is met de woning. Deze aanbouw is van latere datum.
Waardestelling
Het gemaal (van) Timmer is voor de bemalingsgeschiedenis van Nederland van belang als gaaf bewaard voorbeeld van een poldergemaal met vrij late toepassing van een scheprad, gecombineerd met de ten tijde van de stichting sterk in opkomst zijnde toepassing van de elektromotor als aandrijving. Bijzonder is de integratie van woonhuis en gemaal, met als spijtig gevolg dat de herkenbaarheid als gemaal hierdoor nadelig wordt beïnvloed.
Uitgebreid zoeken in de database