De Nederlandse Gemalenstichting

't Hooft van Benthuizen

't Hooft van Benthuizen Puttershoek


Adres
Molendijk 1a
3297 LD Puttershoek

Eigenaar
Niet van toepassing
Stichtingsjaar
1870

Status
Gesloopt

Functie
Boezem- en Poldergemaal
Bemalinggebied
Nw Bonaventura, Mijlpolder, Nw. Land Puttershoek en Bergboezem Binnenmaas

lozend op
Oude Maas

Totaal capaciteit
0 m³/minuut
Ontwerper
J. Paul

Monumentenstatus
Geen

 

OORSPRONKELIJKE INSTALLATIE


Motor
Stoom
Pomp
Scheprad
 

HUIDIGE INSTALLATIE


Motor
Geen

Pomp
Geen

Capaciteit
0 m³/minuut

Opvoerhoogte
--

 

Stichting en installaties
Het gemaal ‘t Hooft van Benthuizen is in 1870 gesticht. Het is genoemd naar de toenmalige dijkgraaf van de polder het Nieuweland van Puttershoek. Hij betrok ook de omliggende waterschappen bij zijn plannen, hetgeen resulteerde in een bijzondere opzet waarbij het gemaal zowel boezem- als polderbemaling in zich verenigde. Het gemaal was daartoe oorspronkelijk uitgerust met twee stoommachines en schepraderen. In 1891 werd de gehele installatie vernieuwd, waarbij de schepraderen vervangen werden door twee Gwynnes centrifugaalpompen. De nieuwe pompen kregen een waterverzet van 125 m3 / minuut. voor de boezem Binnenmaas en 200 m3 / minuut voor de polders. De door Stork & Co. Hengelo geleverde stoominstallaties hebben tot 1933 dienst gedaan. In dat jaar werd het gemaal geëlektrificeerd met een Heemaf SKA motor voor de boezem (89 Kw) en een EMF motor voor de polders (150 Kw), beide gekoppeld aan de oude pompen uit 1891. In 1964 kreeg de polderbemaling versterking door een 65 m3/min. Ritz & Schweizer centrifugaalpomp, aangedreven door een EMF elektromotor (110 Kw). Het gemaal werd in 1990 buiten gebruik gesteld en vervangen door het nieuwe, naastgelegen gemaal Puttershoek. Daarna werd de installatie voor de boezembemaling verwijderd. Het gemaalgebouw bleef tot 2004 in gebruik als regionaal poldermuseum, maar werd in 2008 door het waterschap verkocht aan een projectontwikkelaar die het plan had het gemaal te slopen en er woningen te bouwen. Begin 2013 is de sloopvergunning verleend; in januari 2015 is het gemaal gesloopt. 

Situatie en ensemble
Het gemaal werd ontworpen door ingenieur Jan Paul met als doel de problemen met het waterbeheer in meerdere polders tegelijk op te lossen. Het fungeerde als boezemgemaal voor de polders Mijnsheerenland van Moerkerken, het Oudeland van Puttershoek en Maasdam, de Sint Anthoniepolder en het Munnikenland. Voor de polders Nieuw-Bonaventura, de Mijlpolder en het Nieuweland van Puttershoek fungeerde het als poldergemaal. Lozing vond plaats op de Oude Maas. Het gemaal was gelegen aan de Molendijk even ten zuidoosten van de dorpskern van Puttershoek, op het punt van samenkomst van de Kreek, Oostvliet en Boezemvliet. Direct naast de locatie van het gemaal staat het gemaal Puttershoek, dat in 1990 de taken van ‘t Hooft van Benthuizen overnam. De iets verderop aan de Molendijk gelegen molen De Lelie is een korenmolen uit 1836 die zodoende niets met de waterhuishouding van doen heeft. Door het afdammen van de in- en uitlaat was het gemaal al sinds 1990 niet meer functioneel inzetbaar.

Gebouw
Het gebouw was ontworpen in een neoclassicistische stijl en bestond uit drie naast elkaar geplaatste rechthoekige bouwvolumes met en zadeldak. Het middelste bouwdeel bevatte de stoommachines en –ketels en was groter dan de beide vleugels, waarin zich de opvoerwerktuigen bevonden. De dragende in baksteen metselwerk opgetrokken gevels en wanden waren rondom voorzien van getoogde gevelopeningen die met gestukadoorde lijsten waren afgezet. Op de hoeken en tussen de vensters waren gestukadoorde pilasters geplaatst. In de voorgevel bevonden zich vijf hardstenen gevelstenen, met de tekst “1870 – ’t Hooft – van – Benthuizen – 1870”. De topgevels aan de straatzijde waren voorzien van fraai geornamenteerde boeiborden. Oorspronkelijk bevond zich aan de straatzijde voor het gemaal de schoorsteen. Deze is na de ontstoming op onbekend moment gesloopt.  

 
Kaart:

ZOEK IN DE DATABASE

Naam of plaats van het gemaal
 

UITGEBREID ZOEKEN

Provincie
Eigenaar / beheerder
Status
Monumentenstatus
Huidig opvoerwerktuig
Oorspronkelijk opvoerwerktuig
Huidige aandrijving
 
Oorspronkelijke aandrijving
Stichtingsjaar

Uitgebreid zoeken in de database