Adres
Flevoweg 74
8265 PL Kampen
Eigenaar
Particulier
Extra informatie
Youtube film
website gemaal
Stichtingsjaar
1855
Status
Werkende staat
Functie
Poldergemaal
Bemalinggebied
Dronthen-Broeken en Maten-Haatland-Onderdijkse Polder
lozend op
Uitwateringskanaal / IJsselmeer
Totaal capaciteit
200 m³/minuut
Ontwerper
Onbekend
Monumentenstatus
Rijk
Heeft u een foto?
Of andere aanvullende informatie? We ontvangen het graag.
OORSPRONKELIJKE INSTALLATIE
Motor
Stoom
Pomp
Scheprad
HUIDIGE INSTALLATIEMotor
Elektro
Pomp
Scheprad
Scheprad
Capaciteit
140 m³/minuut
60 m³/minuut
Opvoerhoogte
1 meter
1 meter
Het gemaal Broeken en Maten is gebouwd omstreeks 1855 en was oorspronkelijk een stoomgemaal met twee schepraderen dat de polder Broeken en Maten bemaalde. In 1928 werd het poldergebied dusdanig uitgebreid dat besloten werd de stoomaandrijving door elektrische aandrijving te vervangen en naast het gemaal een transformatorstation te bouwen. Om de capaciteit te vergroten werd het toerental van de schepraderen verhoogd van 14 tot 18 omwentelingen per minuut. Een en ander had tot gevolg dat het oude gebouw ging scheuren zodat in 1948 werd besloten het gebouw af te breken en op de fundamenten van het oude stoomgemaal een nieuw gebouw te zetten.
Het vernieuwde gemaal werd in 1949 in gebruik genomen. De in 1928 in gebruik genomen sleepanker-elektromotor, fabrikaat EMF Dordt met een vermogen van 95 kW, drijft met een leren aandrijfriem een vliegwiel met een diameter van 4,00 m. aan. Via een vertragingskast met schuine tandwielen, met diameters van 38 cm en 280 cm, worden vervolgens de beide stalen schepraderen aangedreven. De schepraderen, met een diameter van 6,00 m, hebben 24 schoepen en zijn verschillend van breedte. Het breedste rad heeft gebogen schoepen met een breedte van 110 cm. Het smalle rad heeft rechte schoepen met een breedte van 45 cm. en is afkoppelbaar. Afhankelijk van de opvoerhoogte, die kon variëren tussen 20 cm en 1,70 m bedroeg de capaciteit circa 85-300 m3/min. Het brede rad neemt ongeveer 70% van de capaciteit voor zijn rekening.
Het gemaal is na de ingebruikname achtereenvolgens in eigendom en beheer geweest van de gemeente Kampen, het waterschap IJsseldelta en het waterschap Groot Salland. In 1992 is het gemaal buiten gebruik gesteld en is de bemaling overgenomen door het nieuwe gemaal Roggebot. De huidige eigenaren, die het gemaal in 2001 verwierven, hebben de installaties van het gemaal weer grotendeels in de oorspronkelijke toestand van 1928 teruggebracht, zij het dat de schepraderen nu geen 18, maar 2 omwentelingen per minuut maken.
Film
