De Nederlandse Gemalenstichting

Stoomgemaal Hertogsgemaal

Stoomgemaal Hertogsgemaal Maren-Kessel


Adres
Krommenhoek 9
5398 KH Maren-Kessel

Eigenaar
Particulier
Stichtingsjaar
1864

Status
Niet werkend

Functie
Poldergemaal
Bemalinggebied
Het Laag Hemaal / Roode Wetering

lozend op
Maas

Totaal capaciteit
0 m³/minuut
Ontwerper
Ingenieur prov. waterstaat Waldorp

Monumentenstatus
Geen

Heeft u een foto?
Of andere aanvullende informatie? We ontvangen het graag.
 

OORSPRONKELIJKE INSTALLATIE


Motor
Stoom
Pomp
Scheprad
 

HUIDIGE INSTALLATIE


Motor
Geen

Pomp
Geen

Capaciteit
0 m³/minuut

Opvoerhoogte
1,8 meter

 

Het stoomgemaal werd in 1863-1864 gebouwd voor de bemaling van het Laag Hemaal, naar ontwerp van de ingenieur van de provinciale waterstaatsdienst Waldorp, op de plaats van een in 1836 afgebrande windmolen. Het werd uitgerust met een 25 pk sterke verticale stoommachine van hoge drukking met één Cornwall-ketel, die via een balansarm een scheprad met een diameter van 7,5 meter en een breedte van 0,6 meter aandeef. Het water werd hiermee 1,8 meter opgevoerd.
Al in 1869 werd een tweede rad toegevoegd om de capaciteit van het gemaal te vergroten. In 1883 werd de stoommachine gereviseerd en werd een nieuwe ketels geplaatst, door Grasso te 's-Hertogenbosch. De stoommachine werd uiteindelijk in 1920 /1921 vervangen door een liggende tweecilinder Deutz dieselmotor met een vermogen van 150 pk, die werd gekoppeld aan een Jaffa centrifugaalpomp, waarmee het gemaal een capaciteit van 120 m3/minuut had.
Het gemaal heeft in deze vorm echter slechts dienst gedaan tot 1933. Aanleiding daarvoor was dat het gemaal uitsluitend was ontworpen voor bemaling in de zomers, omdat de polder in de winter onder water werd gezet. De gedachte was dat de landbouw in het gebied zou profiteren van vruchtbaar rivierslib; toen dit niet het geval bleek en de wens ontstond de polder ook in de winter te bemalen, bleek de capaciteit daarvoor ontoereikend. De functie van het gemaal werd daarom overgenomen door twee nieuwe gemalen; allereerst Caners uit 1933, gevolgd door het Hertogsgemaal uit 1940. De Deutz dieselmotor werd naar gemaal Caners verplaatst. De overige installaties werden uit het oude gemaalgebouw verwijderd en het schepradhuis werd afgebroken.

 
Kaart:

ZOEK IN DE DATABASE

Naam of plaats van het gemaal
 

UITGEBREID ZOEKEN

Provincie
Eigenaar / beheerder
Status
Monumentenstatus
Huidig opvoerwerktuig
Oorspronkelijk opvoerwerktuig
Huidige aandrijving
 
Oorspronkelijke aandrijving
Stichtingsjaar

Uitgebreid zoeken in de database