De Nederlandse Gemalenstichting

Stoomgemaal Veenpolder van Echten

Stoomgemaal Veenpolder van Echten Echten


Adres
Hoofdweg 27
8537 SC Echten

Eigenaar
Wetterskip Fryslan

website gemaal
Stichtingsjaar
1913

Status
Werkende staat

Functie
Poldergemaal
Bemalinggebied
Veenpolder van Echten

lozend op
Friese Boezem

Totaal capaciteit
225 m³/minuut
Ontwerper
Polderopzichter E. Lourens

Monumentenstatus
Rijk

 

OORSPRONKELIJKE INSTALLATIE


Motor
Stoom
Pomp
Centrifugaalpomp
 

HUIDIGE INSTALLATIE


Motor
Elektro

Pomp
Centrifugaalpomp

Capaciteit
225 m³/minuut

Opvoerhoogte
--

 

De inpoldering van de 2800 ha. grote Veenpolder van Echten vond plaats in de periode 1856-1861. Tot 1913 werd de polder bemalen door zeven windmolens en een stoomvijzelgemaal. De polder had een binnenboezem die via drie sluizen vanuit de Friese Boezem bereikbaar was voor vaartuigen. De molens nr. 1 t/m 4 bemaalden deze boezem en sloegen hun water uit op de Friese Boezem. De andere molens bemaalden de zogenaamde "ondergronden" (de drooggemaakte veenplassen in de polder) en sloegen hun water uit op de binnenboezem. Het stoomvijzelgemaal bemaalde rechtstreeks een deel van deze ondergronden en loosde direct op de Friese Boezem.
In 1913 werd het huidige stoomgemaal gebouwd, waarbij de waterhuishouding van de polder zodanig gereorganiseerd werd dat het nieuwe gemaal de gehele polder kon bemalen. De windbemaling kon hierdoor vervallen. Het gemaal werd op de funderingen van de oudere voorganger gebouwd en kreeg een aangebouwde dienstwoning. Het gemaal was oorspronkelijk voorzien van een tweezijdig aanzuigende Stork centrifugaalpomp met een capaciteit van 225 m3/minuut bij een opvoerhoogte van circa 3,50 m. De pomp werd aangedreven door een gelijkstroom Stork-Stumpf stoommachine met een vermogen van 210 pk. In 1925 is de stoomaandrijving vervangen door een Heemaf sleepring-elektromotor met een vermogen van 135 kW die met een vlakke riem de pomp aandreef. De 26 meter hoge schoorsteen is toen gesloopt. In deze vorm heeft het gemaal tot 1996 dienst gedaan, met dien verstande dat het in de loop der tijd opgetreden capaciteitstekort in de laatste jaren opgevangen werd door een tweetal in een bijgebouw geplaatste schroefpompen met een totale capaciteit van circa 90 m3/min. In het kader van de ruilverkaveling is in 1996 de bemaling overgenomen door een nieuw, direct naast het oude gemaal gebouwd, ondergronds schroefpompgemaal met een capaciteit van 220 m3/min. In 2001 is het gemaal aangewezen als beschermd monument. De daarna ter hand genomen restauratie is in 2006 voltooid. In 2007 kreeg het gemaal zijn schoorsteen terug door herplaatsing van een uit 1929 daterende schoorsteen, afkomstig van de gesloopte vernisfabriek Borneman in Sneek. Het gemaal fungeert nu als expositie- en galerieruimte.

 
Kaart:

ZOEK IN DE DATABASE

Naam of plaats van het gemaal
 

UITGEBREID ZOEKEN

Provincie
Eigenaar / beheerder
Status
Monumentenstatus
Huidig opvoerwerktuig
Oorspronkelijk opvoerwerktuig
Huidige aandrijving
 
Oorspronkelijke aandrijving
Stichtingsjaar

Uitgebreid zoeken in de database