De Nederlandse Gemalenstichting

mr. dr. Th. F.D.A. Dolk

mr. dr. Th. F.D.A. Dolk Leidschendam


Adres
Sluiskant 5
2265 AA Leidschendam

Eigenaar
Hoogheemraadschap van Delfland
Stichtingsjaar
1954

Status
In bedrijf

Functie
Boezemgemaal
Bemalinggebied
Waterinvoer van Rijnland naar Delfland

lozend op
Boezem

Totaal capaciteit
480 m³/minuut
Ontwerper
Arch. L. van de Kloot-Meyburg

Monumentenstatus
Gemeente

 

OORSPRONKELIJKE INSTALLATIE


Motor
Elektro
Pomp
Vert. schroefpomp
 

HUIDIGE INSTALLATIE


Motor
Elektro
Elektro
Elektro

Pomp
Vert. schroefpomp
Vert. schroefpomp
Vert. schroefpomp

Capaciteit
160 m³/minuut
160 m³/minuut
160 m³/minuut

Opvoerhoogte
--

 

Stichting en installaties
Het inlaatgemaal mr.dr.Th.F.J.A. Dolk is gesticht in 1953 en genoemd naar de toenmalige secretaris van Unie van Waterschapsbonden. Het gemaal is uitgerust met drie identieke Stork-Werkspoor verticale schroefpompen, elk met een capaciteit van 160 m3/min. De aandrijving vond oorspronkelijk plaats via rechte tandwielkasten, door Smit-Slikkerveer VDMU 250 draaistroom elektromotoren, met een vermogen van 41 kW. In 2018 werden de elektromotoren van het gemaal vervangen.

Situatie en ensemble
Het gemaal is gelegen in het centrum van Leidschendam aan De Vliet en zuigt, via een lange leiding, water vanuit de boezem van Rijnland in de boezem van Delfland ten behoeve van verversing, doorspoeling en zoetwatervoorziening. In geval van calamiteiten kan er door de pompen teruggeheveld worden. Het gemaal is fraai gelegen in de directe nabijheid van een dubbele ophaalbrug en een sluis met sluiswachterskantoor. De herkenbaarheid in relatie tot de water aan- en afvoer is enigszins moeilijk.

Gebouw
Het gemaal, gebouwd volgens de in de wederopbouwperiode gangbare stijl van de Delftse school, bestaat uit twee bouwvolumes. Op een betonnen onderbouw, waarin zich de pompen bevinden, staat de hoofdbouw welke een rechthoekige plattegrond heeft. Hierin bevinden zich de aandrijvingen. In een lagere rechthoekige aanbouw zijn de transformatoren opgesteld. Zowel het hoofdgebouw als de aanbouw zijn opgetrokken met in Vlaams verband gemetselde rode baksteen op een granieten plint. In de gevels zijn stalen ramen in een betonnen kader opgenomen. Het hoofdgebouw is voorzien van een schilddak boven een granieten gootlijst. De aanbouw is voorzien van een zadeldak. Beiden zijn gedekt met zwart geglazuurde verbeterde Hollandse pannen.

Waardestelling
Het inlaatgemaal mr. dr. Th.F.J.A. Dolk is van belang voor de bemalingsgeschiedenis van Nederland als voorbeeld van een boezemgemaal met een gaaf bewaard gebleven installatie van elektrisch aangedreven verticale gesloten schroefpompen. De zorgvuldige architectuur en de aanwezigheid van de sluis en de ophaalbruggen dragen bij aan de waardestelling.

 
Kaart:

ZOEK IN DE DATABASE

Naam of plaats van het gemaal
 

UITGEBREID ZOEKEN

Provincie
Eigenaar / beheerder
Status
Monumentenstatus
Huidig opvoerwerktuig
Oorspronkelijk opvoerwerktuig
Huidige aandrijving
 
Oorspronkelijke aandrijving
Stichtingsjaar

Uitgebreid zoeken in de database